14 Ocak 2014 Salı

Sözcüğün Anlam Özellikleri

Sözcüğün anlam özellikleri konu anlatımı…

A-) Gerçek Anlam
Bir sözcüğün herkesçe bilinen ilk anlamıdır. Her sözcük yalnız başına kullanıldığında gerçek anlamını taşır. Sözcüklerin hem temel anlamları hem de yan anlamları temel anlam kapsamındadır.

a-) Temel Anlam: Bir sözcüğün ilk ve en eski anlamıdır. Buna konuluş anlamı da denir.

b-) Yan Anlamlar: Sözcüklerin zaman içerisinde değişik cümle ve metinlerde kazandığı anlamlardır. Buna kullanım anlamı da denir.
Ayağı o kadar büyük ki ayakkabı bulunmuyor. (Temel anlam)
İskemlenin bir ayağı kırıktı. (Yan anlam)

B-) Mecazi Anlam
Sözcüklerin gerçek anlamları dışına taşarak kazandıkları anlamdır. Mecazi anlam, sözcüğün temel ve yan anlamlarından tümüyle farklıdır.

Tütünü çiğneyip yere tükürdü. (Gerçek anlam)
Bakan bu kararıyla anayasayı çiğnedi. (Mecaz anlam)
Bu sabun iyi köpürmüyor. (Gerçek anlam)
Adam, iyice köpürmüştü. (Mecaz anlam)

C-) Deyimsel Anlam
Bir sözcüğün başka sözcüklerle birleşip kalıplaşarak anlamını yitirmesiyle ortaya çıkan anlamdır. Bu durumda sözcük bir deyim içerisinde kullanılmış olur.

Bir daha o eve ayak basmam. (Bir yere hiç uğramamak anlamına gelir.)
Ayağı düze basınca bizi aramaz oldu. (Güçlükleri savarak ilerisinden korkmayacak bir duruma gelmek)

D-) Terimsel Anlam
Bir bilim, sanat ya da meslek dalı ile ilgili özel kavramların karşılığı olan sözcüklere terim denir.

Terimsel anlam örnekleri;
Yoğunluk, özısı, kütle, hacim…, à Fiziksel terimleri
Kök, üs, çarpan, özdeşlik, kesir…, à Matematik terimleri

Dize, ölçü, dörtlük, uyak, üslup…, à Edebiyat terimleri       

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder