Sözcüklerde Anlam İlişkileri

Sözcüklerde anlam ilişkileri hakkında bilgiler.

Sözcüklerde Anlam İlişkileri

1-) Eşanlamlı Sözcükler

Sesleri farklı olduğu halde aynı kavramı anlatan sözcüklerdir. Eşanlamlılık Türkçenin yabancı dillerden etkilenmesi ve doğal gelişim süreci sonucunda ortaya çıkmıştır.

Eşanlamlı sözcük örnekleri:

Cevap-yanıt, yöntem-metot, kelime-sözcük,

Hatıra-anı, esir-tutsak, uygarlık-medeniyet

UYARI: Eşanlamlılık cümleden soyutlanmış olarak ele alınmalıdır. Sözcüklerin eşanlamlıları kullanıldıkları cümleye göre değişebilir.

Buraya ne eksen biter. (yetişmek)

Bu inşaat, gelecek ay bitecek. (tamamlanmak)

2-) Yakın Anlamlı Sözcükler

Türkçede çoğunlukla birbirinin yerine kullanılan ancak tamamen birbirinin aynı olmayan sözcüklerdir.

Yakın anlamlı sözcük örnekleri:

Söylemek, anlatmak, açıklamak, demek, belirtmek, vurgulamak, ifade etmek.

Bön, aptal, salak, saf…

3-) Karşıt Anlamlı Sözcükler

Anlam bakımından birbirine aykırı düşen, birbirinin tersi olan sözcüklerdir. Dilimizdeki her sözcüğün karşıtı bulunmaz. Genellikle nitelik veya nicelik bildiren sözcüklerle fiillerin karşıtları bulunur.

Karşıt anlamlı sözcük örnekleri:

Uzun-kısa, kuru-yaş, şişman-zayıf

Durgun-hareketli, koyu-açık, cimri-cömert

4-) Sesteş (Eşsesli) Sözcükler

Ses bakımından aynı ancak anlam ve kök bakımından farklı olan sözcüklerdir.

Sesteş sözcük örnekleri:

“İçime bir kurt düştü

Hiç durmadan yer beni (yemek fiili)

Ben bu dertten ölürsem

Kabul etmez yer beni.” (toprak mezar)