Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923), Cumhuriyetin ilanının nedenleri, Cumhuriyetin
ilanının sonuçları nelerdir?
CUMHURİYETİN İLANI (29
Ekim 1923)
TBMM 23 Nisan 1920’de açılmış, ancak dönemin şartları uygun
olmadığı için rejime adı konulmamıştır.
Cumhuriyetin İlanının
Nedenleri
·
Saltanatın kaldırılması ve halifeliğin de
kaldırılacağı düşüncesinin Meclis’te hareketli tartışmalara neden olması,
·
Saltanatın kaldırılmasının yönetim boşluğu
doğurması,
·
İstanbul basını ve meclisteki bazı milletvekillerinin
hala eski düzenin devam etmesi yönünde propagandalar yapması,
·
Ali Fetih Bey başkanlığındaki hükümetin istifa
etmesiyle bir hükümet bunalımının yaşanması (27 Ekim 1923)
·
Bu dönemde uygulanan meclis hükümeti sisteminde,
bakanların meclis üyeleri arasından milletvekillerince teker teker seçilmesi
kabinenin kurulmasında güçlük çıkarmıştır.
Cumhuriyetin İlanının
Sonuçları
·
Yeni Türk Devleti’nin adı konulmuş ve rejim
tartışmaları sona ermiştir.
·
Devlet başkanlığı sorunu çözümlenmiş,
Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık makamları oluşturulmuştur.
·
Meclis hükümeti sisteminden, kabine sistemine geçilmiştir ( Cumhurbaşkanı Başbakanı
atayacak, Başbakan da bakanları seçip cumhurbaşkanının onayına sunacaktır).
·
Meclis Hükümeti Sitemi’ne geçilmesi yürütme
işlerinin düzenli işlemesini sağlamıştır.
·
Milli Mücadele’nin başından beri amaçlanan
ulusal egemenlik ilkesi gerçekleştirilmiştir.
NOT: 1 Nisan 1923 tarihinde yapılacak milletvekili
seçiminden önce seçim kanununda aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır;
·
Milletvekilli seçebilme yaşı 25’ten 18’e
indirilmiştir.
·
Milletvekilli seçmek ve seçilmek için vergi
verir olmak şartı kaldırılmıştır.
·
50.000 erkek nüfus için bir milletvekilli
seçilmesi yerine 20.000 erkek nüfus için bir milletvekilli seçilmesi edilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder